Το κάστρο Καράμπαμπα βρίσκεται στο λόφο της βοιωτικής ακτής σε στρατηγική θέση καθώς ελέγχει το στενό του Ευρίπου και την πόλη της Χαλκίδας.
Ο λόφος πιθανότατα οχυρώθηκε για πρώτη φορά κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, αλλά είναι βέβαιο ότι δεν είχε οχύρωση στους Βυζαντινούς χρόνους, στη διάρκεια της Βενετοκρατίας καθώς και τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας.
Το φρούριο που σώζεται σήμερα οικοδομήθηκε από τους Τούρκους το 1684, με σκοπό την προστασία της Χαλκίδας από τους Βενετούς. Σχεδιάστηκε από τον Βενετό Gerolimo Galopo και η αρχιτεκτονική του είναι περισσότερο Ευρωπαϊκή και λιγότερο Τουρκική.
Το φρούριο επιτέλεσε το σκοπό του αφού από την κατασκευή του μέχρι και την παράδοση της Εύβοιας στο Ελληνικό κράτος το 1833 είχε μείνει απόρθητο. Κατά την διάρκεια του Βενετοτουρκικού πολέμου, το 1688, πολιορκήθηκε ανεπιτυχώς από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι.
Το Κάστρο αρχικά είχε δεύτερη μικρότερη οχύρωση στη βορινή και πιο επίπεδη πλευρά του λόφου όπως φαίνεται και στην αεροφωτογραφία. Αντίθετα η πιο απότομη νότια πλευρά δεν είχε ανάγκη ανάλογης οχύρωσης αφού οι αμυνόμενοι μπορούσαν άνετα να αποκρούσουν τις επιθέσεις.
Η θέση του Κάστρου ταυτίζεται από μερικούς μελετητές με την αρχαία πόλη Κάνηθο, καθώς σώζονται σποραδικά ίχνη κτισμάτων και τάφων, στην επιφάνεια του εδάφους. Η ονομασία του λόφου την περίοδο της κατασκευής του κάστρου ήταν Φούρκα (το όνομα φούρκα που μεταφράζεται σε αγχόνη δηλώνει την χρησιμοποίηση του λόφου κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ως χώρου απαγχονισμού των καταδικασμένων σε θάνατο).
Το όνομά του, πιθανόν το πήρε από τον Καρά – Μπαμπά Σουλτάν που ήταν θαμμένος στο λόφο αυτόν, ενώ η θέα από τον λόφο είναι εκπληκτική.
